Geleceğe hazırlık(yapay zeka )
Yapay zeka, tarihi 17.yy'a dayanan her geçen gün daha çok gelişen insanları daha çok üretim sistemi ve kurumsallıktan kurtaran bir araç.Insanlık her geçen gün daha fazla gelişim gösteriyor ve veri üretiyor hatta 2000 yılında insanlığın bir yıl içinde ürettiği veri( telefon, bilgisayar, elektronik aletler ve diğer araçların oluşturduğu bilgi) insanlığın 2000 yılına kadar gelene ürettiği veriye eşit hale geldi. Bu başlı başına insanlığın ne kadar geliştiğinin bir göstergesi ve insanlık her geçen gün yeni buluşlar yeni yöntemler, keşifler yapıyor ve her zaman insanlığın bu bilim açlığı devam edicek gibi duruyor. Peki insanlık yeterli derecede gelişti mi? Gelişti ise tüm dünyada bu gelişimi tamamlayacak bir yönetim biçimi gerekir mi? işte tam da sorular bunlar: Gelişim nedir? Gelişen toplum nedir? Yönetim biçimi nedir? Yapay zekanın bunun üstündeki rolü nedir?
İlk önce şunu kabul etmeliyiz ki toplumlar birer insan gibidir yani her zaman yeni şeyleri yeni öğeler kendine katar ve bunu kendi momentumu ile devam ettirir. Bu ilerleyiş insana benzer bir şekilde başlangıçta zordur ama buna alışma süreci sonrası kendi yolunu bulur ve devam ettirir.Toplumların ilerleme süreci devam ettikçe ilerde oluşacak durumlar da değişkenlik gösterir mesela bundan 30 yıl önce Türkiye şartlarında bilgisayar kullanım oranları ya da teknoloji (bilgi) ile etkileşim çok azdı ama zaman geçtikçe Türk Halkı bilgisayar ve teknoloji ile haşır neşir oldu aynı durum şuan belki de yapay zeka ile ilgili. Yapay zeka her geçen gün gelişiyor ve bunu bizim oluşturduğumuz veriler ile sağlıyor (data science). Yapay zeka bunu yaparken aynı zamanda toplumsal olayları da gelişmesine yardımcı oluyor toplumlara yeni alışkanlıklar katıyor mesela mobil bankacılık sayesinde insalar artık bankaya gitmiyor daha çok yapay zekanın etkin olduğu asistandan hallediyorlar.Bu sayede insanlar bankaya gitmek yerine kendilerine daha çok vakit ayırıyor ve bu olay teknoloji geliştikçe daha çok artıyor. Peki ya insanlığa hiç ihtiyaç kalmayacak bir zaman gelirse yani insanların üretimde hiç bulunmadığı her şeyin robotların ve yapay zeka tabanlı programlarına yaptığı bir dönem gelirse insanlar ne yapicak ?? Nasıl hayatlarını devam ettirecek ? insanlar yattığı yerden para mı alicak?? Insan olmayan bir sistemi kim yönetecek? Yoksa bunlara gerek yok yapay zeka hiçbir zaman insanlığı tamamen sistemden dışarı çıkaramaz mı ?
(Sistem= büyük şirket odaklı küçük şirketlerin olmadığı yöneten ve yönetilen den oluşan yapı)
Önce şunu söylemek gerekir ki tamamen insanların ortadan kalktığı ya da sistemden çekilmesini sağlamak çok zor bir durum ama insanların çoğunun işini kaybetmesi mümkün gözüküyor peki hangi tür insanlar işlerini kaybedecektir? Bu aslında cevabı basit bir soru değil öncelikle şu söylenebilir ki yapay zeka her meslek grubunda insanları etkileyecek ama bazılarını çok bazılarını az etkileyecek en çok etkilenen grupta kol gücüne dayalı işlerde çalışan grupta meydana gelicek aslında bu iş kaybetme durumu gelecekte degil şuan bile olan bir şey örneğin AMAZON'un depolarında küçük robotlar bu kol gücünün yerini almaya başladı bile. Peki bu işini kaybeden insanlar ne yapıcak ? Aslında bu işini kaybeden insanlar şöyle bir durumda bulunuyor ya kendi eğitim düzeylerini arttırıp yapay zekanın şuanlık müdahale edemiyeceği yaratıcılık etkisindeki mesleklere gidicek yada hizmet sektörüne kayıcak bu da hizmet sektöründe fazla kişi bulunması yani ücretlerin aşağı düşmesi anlamına geliyor. Peki bu durum hangi ülkeleri çok fazla etkileyecek? Amerika ? Çin? Japonya? Türkiye? İlk olarak başlarsak Amerika bu olaydan en çok canı yanıcak ülkelerden biri. Özellikle endüstri 4.0 yani robotların kol gücünü ele geçirdiği zaman ortalık çok fena karışacak gibi duruyor. Bildiğiniz gibi Amerika Kapitalizm'in yuvası ve bunun sonucunda da sistem etkisinin en fazla etki ettiği yer. ''Kazanan her şeyi alır'' ilkesi orda benimsenmiş daha doğrusu yönetenler arasında benimsenmiş bir olay ama halk tarafından benimsenme ihtimali yok gibi duruyor çünkü halkın çoğu borç yüzünden evini kaybetme eşiğinde. ''Kapitalizm bir aşk hikayesi''belgeselinde Amerika toplumunun Kapitalizm ile ilişkisi çok güzel anlatılmıştır. Konumuza dönmek gerekirse yöneten kişiler yapay zeka ve otomasyon sayesinde işçilerin yerine robotları ya da aplikasyonları koyarak onlarsız bir sistem kurmayı hayal ediyorlar peki halk ne yapıcak ? Üst kısımda anlattığım gibi hizmet sektörüne ya da eğitim yoluyla yaratıcılık odaklı mesleklere kayacak peki bu Amerika da uygun mu?
Bu bence çok ama çok zor olan bir durum nedeni Amerika üniveriste sistemi para üzerine odaklı bir sistem yani bursunuz yoksa eğitim almanız çok zor ya da bankalar aracılığıyla borç alıp okumanız gerekiyor ama bu olayın da çok kolay olduğu söylenemez. Tabi bazı karşı çıkan bazı argümanlar sunanlar da var aslında bunu sunan kişiler iktisaci kimseler nedeni yapay zekanın önceki endüstri 1.0 , 2.0,3.0 gibi bazı meslekleri yok edeceği ama bazı yeni meslekler ortaya çıkaracağı düşünülüyor.Aslında geçmişe bakıldığı zaman bu argüman doğru kabul edilebilir ne de olsa elektriğin bulunması sonucunda bazı meslekler yok oldu bazı yeni meslekler oluştu ama hiç biri bu durum kadar kol gücünü bu kadar ortadan kaldıracak kadar güçlü değildi.Bu arada yapay zekanın ve otomasyon'un kol gücünü hatta bazı yaratıcılık sektöründe olan meslekleri ortadan kaldırcağını mühendisler söylüyor . Nedeni belkide insanlığın yeni bir başlangıç olucağı düşünülüyor. Bunun hakkında robotların yükselişisi -Martın Ford'un kitabı okunabilir.Kendisi Amerika'nın bulunduğu bu durumda işsizlik ile ilgili dikkat edilmesi gereken cevaplar veriyor. Çin de ise durum daha farklı bir durum bulunmaktadır. Çin bilindiği üzere komünizm etkisinden olan herkese gereken kadar verildiği bir ülke ve dünyanın en kalabalık 1. Ülkesi. Çin de otomasyon gerçekleşir mi? Bence bu durum aslında şöyle Çin de çok fazla kişi bulunması otomasyonu zorlaştıracak gibi duruyor ayrıca otomasyon un çok pahalı olması bunun nedenlerinden biri ama teknoloji her geçen gün ilerliyor ve Çin nüfusu her geçen gün artıyor bunun sonucundan tüketim artıyor bu yüzden Çin'de otomasyon daha geç olucakmış gibi duruyor ama Çin devletinin bunda izleyeceği politika çok etkili olucak ayrıca Çin devleti yapay zeka alanında dünyanın belki de en güçlü ülkesi olma Yolunda agresif bir şekilde yatırım yapıyor.Japonya da ise durum biraz farklı nedeni japon halkınin çok fazla yaşlı nüfusa sahip olması onlar için otomasyon ve yapay zeka kesinlikle olması gereken bir durum.Halk çok yaşlı aynı İskandinavya ülkeleri gibi hizmet sektöründe yığılma olma durumu onlarda olmuyor hatta Japonlar hizmet sektörüne el bile attılar. İlk olarak hemşire ve hasta bakıcı mesleklerine çare aramaya başladılar. Bunun nedenleri halkın çok yaşlı olması sebep olarak gösterilebilir. Ayrıca Japonlar otomasyon sayesinde nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamayı hedefliyor. Japonlar da aynı Çin gibi daha çok yapay zekaya ve otomasyon'a para yaptiriyor. En son olarak da Türkiye ele alırsak bizim toplum olarak genç nüfus fazla ayrıca imkan olarak diğer üç ülkeden geriyiz. Eğitim sistemimiz diğer üç ülkeye göre daha kötü olması ayrıca ülkemizin TAM olarak 3.0 'a geçmemiş olması bizim diger ülkelere göre daha fazla çalışıp daha fazla emek vermemiz gerektiğini gösteriyor. Ayrıca diğer ülkelerde incelediğimiz gibi incelersek ülkemizde genç nüfusun olması, çalışan ücretlerinin düşük olması (350 dolar) ülkemizi çin ile aynı kapıya çıkarıyor. Ama ülkemizin bulunduğu konum sayesinde (Ortadoğu-avrupa-rusya) otomasyon sayesinde üretilen ürünlerin diğer ülkelere dağıtımı daha kolay olması bizi iyimser bakmanıza yardımcı oluyor.Sonuç olarak her devletin otomasyon ve yapay zeka için önemli ayrıca dünya üzerinde bir yer edinmek için bu gerekli.
Şu ana kadar devletlerin otomasyon ve yapay zeka da durumları, yapay zeka ve otomasyon hakkında bilgi verdim diğer blog yazılarımda bu konunun ilerisinde yani gelecekte toplumlar,yapay zeka ve otomasyon'un toplumun gelişmesine etkisi sonucu oluşan olgular ilerde ''Global'' bir dünya adı altında tek devlet olma durumu mümkün mü ? ilerde Yapay zekanın bu global dünya da yeri ne olucak ve vatandaşlık maaşı hakkında bilgi vericem? Ayrıca şu ana kadar verdiğim bilgiler gelecekte anlatmaya çalışacağım şeylerin daha iyi anlaşılması için gerekli bilgilerdi.
Diğer blog yazılarımı okumayı ve takip etmeyi unutmayın....
ibrahimbayburtlu5@gmail.com
Yorumlar
Yorum Gönder